Adriaan: "Wij focussen op kwaliteiten van mensen, niet op hun beperkingen"

Toolbox Emmen is een ‘makerspace’ in het voormalig Dierenpark Emmen. Gemotiveerde technische en creatieve mensen komen er samen om te maken, ontdekken, groeien, samenwerken, socialiseren, leren, innoveren en ondernemen. Mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt kunnen er werken aan hun eigen perspectief, zichzelf ontwikkelen en zich weer onderdeel van de maatschappij voelen. Adriaan Pals, één van de initiatiefnemers, vertelt over hun initiatief, de uitdagingen in tijden van corona en ‘social impact’.

Van flexwerkplek naar leerwerkplek
Een aantal jaren geleden verhuurde Adriaan flexwerkplekken aan werkenden. Hij zag veel samenwerkingen en nieuwe initiatieven ontstaan. Om de creatie van nieuwe initiatieven of producten nog meer te stimuleren kreeg hij het idee om ook flexwerkplekken voor makers, mensen die met hun handen werken, aan te bieden. Ook wilde hij mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt toegang geven. “En zo is het uit de hand gelopen tot wat we nu zijn”, vertelt Adriaan.

Adriaan omschrijft Toolbox nu als een ‘sociaal circulair ambachtscentrum’. “Een plek waar een gemeenschap ontstaat die allerlei initiatieven en werkzaamheden start om te kijken of daar werk mee gecreëerd kan worden voor onze deelnemers,” legt Adriaan uit. “We hebben een houtwerkplaats, kruidentuin, broodbakkerij, ICT-bedrijf en nog veel meer.”

‘Social impact’
Adriaan komt uit de financiële dienstverlening en heeft een duidelijke visie over verdienmodellen en het gedrag dat het uitlokt. Toolbox werkt volgens het ‘social impact’-principe en daar is hij enorm trots op. “Het idee hiervan is dat we pas achteraf beloond worden, als we mensen echt vooruit hebben geholpen. Als je vooraf steun krijgt dan moet je bezig zijn met uren, aanwezigheid en beperkingen van deelnemers. Met ‘social impact’ begeleiden, steunen, coachen en faciliteren we mensen voor eigen rekening en risico. Dat daagt ons uit om creatief te zijn, op zoek te gaan naar waar mensen goed in zijn en juist niet op de beperkingen te focussen. Deze positieve benadering helpt mensen echt verder. Ze gaan weer in zichzelf geloven en ander gedrag vertonen om hun doelen te halen. In plaats van geld verdienen aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, leren we hen weer zelf geld verdienen.”

Noodgedwongen ontslagen
Voordat het coronavirus de kop opstak had de sociale onderneming 20 mensen in loondienst, waarvan een deel begeleiders en een ander deel oud-deelnemers. Er zaten 67 deelnemers in een traject en daarnaast waren er nog vrijwilligers en stagiairs die meehielpen. Van de 100 gemotiveerde mensen die betrokken bij de onderneming, zijn er nu nog ongeveer 80 over.

Het coronavirus heeft de sociale onderneming dus hard geraakt. Adriaan: “We zagen in hele korte tijd ongeveer 40% van onze omzet wegvallen. En we waren al niet heel winstgevend. Omdat we veel kortlopende trajecten hebben en mensen niet meer konden of durfden te komen, zag het ernaar uit dat we nog meer omzet gingen verliezen. We hebben zeven mensen moeten ontslaan. Gelukkig hebben we hulp gekregen van Stichting DOEN en andere partijen, waardoor onder andere ikzelf weer in dienst kon. Nu gaat het langzaamaan weer de goede kant op. Er is steeds meer levendigheid, er komen nieuwe opdrachten binnen en onze horecagelegenheid is weer open.”

Op dit moment wordt hard gewerkt aan het groter en duurzamer maken van de koffiebranderij. “Dat is onze grootste focus voor de komende periode. We kunnen daarmee op een commerciële manier geld verdienen, zodat we minder afhankelijk zijn van de overheid.”

Steun van DOEN
Stichting DOEN ondersteunt Toolbox al vanaf de start in 2017 met het ‘social impact’-project. “We spraken af dat wij 20 mensen positief zouden helpen ontwikkelen op verschillende leefgebieden, met een deel uitstroom. We kregen daar twee jaar de tijd voor, maar hebben binnen een jaar meer dan 20 mensen geholpen. Meer dan de helft is uitgestroomd naar een opleiding of baan.”

Het tweede ‘social impact’-project loopt nog en ondanks het coronavirus gaan ze ook dit traject succesvol afronden. “Mede door de ondersteuning van DOEN kunnen we doorgaan met ons onderzoek i.s.m. de Hanze Hogeschool en een methode ontwikkelen waarmee je de impact kan meten die je als organisatie maakt op een mensenleven en wat die impact waard zou kunnen zijn.”

Ga vooral doen!
Via een schoolvriend kon Adriaan de oude werkplaats en kantine in het leegstaande dierenpark Emmen huren. Inmiddels hebben ze het hele pand in gebruik. Om alle ideeën van de groeiende groep deelnemers te kunnen faciliteren, is wat begon met 500 m2 inmiddels uitgegroeid tot maar liefst 2500 m2. “Zo zie je: Als je een goed en sociaal idee hebt, dan ga je heel veel mensen tegenkomen die je willen helpen.”

“De wereld kan meer dan genoeg sociale mensen gebruiken die leuke dingen opzetten of werk creëren voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt,” vindt Adriaan. “Als je er zelf in gelooft, ga het dan vooral doen. Zorg dat je de juiste mensen om je heen verzamelt en dan zal je zien dat er meer mogelijk is dan je zelf kon bedenken.”

Wij spraken ook met twee deelnemers van Toolbox Emmen, Piet en Sebastiaan. Hun verhaal lees je hier.