Ons keukenafval is goud waard! Daarom vraagt Afval naar Oogst aan Amsterdammers om hun keukenafval in te leveren bij aangesloten stadsboerderijen en buurtuinen in hun eigen wijk. Daar wordt er ter plekke compost van gemaakt, ook wel het zwarte goud genoemd. Met dit zwarte goud voeden de aangesloten groenprojecten elk seizoen hun tuinen waaruit groenten, fruit, kruiden en bloemen groeien. Zo draagt een groeiende groep bewoners bij aan een lokaal en circulair voedselsysteem. Wij spraken met initiatiefnemer Natascha Hagenbeek, over het ontstaan en de toekomst van Afval naar Oogst.
De potentie van het “sociaal composteren”
Op het terrein in de Amsterdamse wijk Bos en Lommer vormen een buurtmoestuin en educatie-kas een ontmoetingsplek voor de wijk. Buurtbewoners kunnen met een eigen sleutel 24 uur per dag hun groente en fruit afval (gf-afval) inleveren. Zo vormen mensen uit de wijk een beweging die samen met lokale groenprojecten gf-afval omzetten in iets vruchtbaars. Sociaal composteren, zoals Natascha dit noemt. De voortgang van het project wordt geëvalueerd volgens de principes van ‘Learning by Doing’. Natascha: “Ik zag potentie in het ‘sociaal composteren’ en ben later gaan onderzoeken of er kansen lagen om ons concept uit te breiden. Ik heb toen verschillende groenprojecten onderzocht die al met buurtcomposteren bezig waren, en vervolgens ben ik de verschillende composteersystemen gaan uittesten.”
Succesvolle pilot
Een tijd later, in 2020, nadat Natascha de resultaten van haar onderzoek heeft gepresenteerd, wordt er in samenwerking met de gemeente Amsterdam een pilot gestart. Uit Natascha’s onderzoek blijkt dat composttrommels de meest efficiënte en veiligste (voedselveiligheid) methode zijn om van GF-afval compost te maken. In de composttrommels verandert het afval in 8 weken in compost. De Gezonde Stad - een stichting die Amsterdam duurzaam en gezond wil maken- verzorgt de campagne van de pilot. Natascha: “De pilot was een groot succes! We kregen meer en meer deelnemers. De werkwijze werd dankzij de opgedane kennis steeds efficiënter en dus zijn we deze samen met De Gezonde Stad gaan uitrollen naar verschillende locaties in de stad.”
[tekst gaat verder onder foto]
©Tammy van Nerum
Een betrokken gemeenschap
Met steeds meer aangesloten locaties in Amsterdam, bouwt Afval naar Oogst een steeds groter wordende community. Een plek waar kennisdeling centraal staat. Op de website bijvoorbeeld wordt kennis over composteren en informatie over Afval naar Oogst verzameld. Aangesloten groenprojecten kunnen deze kennis benutten en van elkaar leren. Natascha: “De mensen achter al die projecten werken keihard, vanuit een sterke passie voor wat ze doen. Onze gemeenschap gaat dan ook verder dan het delen van kennis en het verbeteren van de werkwijze. Ik hoop dat iedereen zich in de toekomst echt onderdeel voelt van een beweging.” Bewoners die hun GF-afval inleveren kunnen via een app bijhouden en aflezen welke impact er dankzij hun bijdrage wordt gemaakt.
Het systeem veranderen
Zo betrokken als Natascha en partner Stephan van Dijk zijn, uiteindelijk hopen zij zich op een gegeven moment voor het overgrote deel terug te trekken. Natascha: “Op dit moment zijn wij logischerwijs de grote trekker van het project. Met de financiering van Stichting DOEN willen we nieuwe locaties inrichten en professionaliseren, maar bovenal een structuur opzetten waardoor de beweging meer zelfvoorzienend wordt. We willen bottom-up met groenprojecten op meerdere plekken in de stad een deel van het stedelijke GF-afvalprobleem voor de bewoners inzichtelijk maken en oplossen. We denken dat het hyperlokaal verwerken van groente- en fruitafval en gebruiken van de compost de minste CO-2 uitstoot veroorzaakt. Het is een circulaire kringloop die op Amsterdamse locaties in tuinen en bij boerderijen wordt gesloten, dankzij de inwoners van de stad.
[tekst gaat verder onder foto]
©Tammy van Nerum
Van 11 naar 22 locaties
De toekomst van Afval naar Oogst staat in het teken van een bottom-up groei. Veel kleine partijen die samen een steeds grotere beweging vormen. Natascha: “Wij geloven heel erg in dit rimpel-effect. Door de community te versterken en deze via het rimpel-effect te laten groeien, is het doel om in een paar jaar een bloeiende gemeenschap van minstens 50 aangesloten groenprojecten te creëren. Natascha: “In 2024 groeien we van 11 naar 22 locaties. De droom is dat de community groeit, locaties zelf meer eigenaar worden en onze rol ieder jaar kleiner wordt. Een echte bottom-up beweging! En wij, wij beginnen dan weer een nieuw project. Er zijn ideeën genoeg om de wereld te verbeteren!”
Afval naar Oogst heeft nog financiële ruimte om in de komende periode nog 5 locaties aan te laten aansluiten. Mocht je een Amsterdams groenproject zijn met een actieve community met interesse in composteren en het betrekken van bewoners bij de Afval naar Oogst kringloop neem dan contact op met Afval naar Oogst via [email protected]
Afval naar Oogst wordt mede mogelijk gemaakt dankzij de deelnemers van de Postcode Loterij
©Tammy van Nerum
