Recycling en hergebruik lijken toverwoorden als het gaat om de groeiende berg problemen die afval ons oplevert; (micro)plastics in zee, grote afvalstapels op het land en massale verbranding waarbij angstaanjagende hoeveelheden CO2 vrijkomen. Maar er blijven grote afvalstromen waar geen oplossing voor is. Unwaste gelooft in een wereld waarin afval niet bestaat en waar organische reststromen de grondstof vormen voor een nieuw product: sinaasappelschillen en koffiedik worden verwerkt in dagelijkse verzorgingsmiddelen, zoals handzeep en shampoo. Zo maken we niet alleen ons lichaam, maar ook de wereld elke dag een stukje schoner. Bart Aupers, co-founder van Unwaste vertelt over de weg van afval naar grondstof.
Op zoek naar gelijkgestemden
Tijdens onderzoek in Ghana en Nigeria ziet Bart de sporen van de Westerse consumptie. Hij vraagt zich af: “Wat is ons recht om zoveel te produceren, waardoor we er aan de andere kant van de wereld zo’n troep van maken?” Tijdens zijn zoektocht naar het ‘wat en hoe dan wel’, ontmoet hij Noor Buur en Robert-Willem Dol, oprichters van SOOP. Zij worstelen met dezelfde gedachte: Hoe kunnen we een positive impact maken met afval? Samen gaan ze verder onder de naam Unwaste.
Zeep is de beste verhalenverteller
Afval is een breed begrip. Er zijn verschillende soorten, zoals papier, glas, plastics en GFT afval. Het drietal besluit zich te richten op grote organische reststromen, omdat hier nog te weinig mee gebeurt. De keuze valt op koffiedik en sinaasappelschillen, omdat deze apart ingezameld kunnen worden en boordevol interessante grondstoffen zitten. Bart: “Het was nooit mijn droom om zeep te maken, maar de symboliek dat je jezelf met afval schoon kunt maken is zo mooi.”
Was de wereld elke dag een stukje schoner
Veel verzorgingsproducten zijn zelf vervuilend voor het milieu, bijvoorbeeld omdat ze microplastics bevatten of ingrediënten die worden geproduceerd onder klimaatonvriendelijke omstandigheden. Als het aan Bart ligt, wordt afval als ingrediënt in persoonlijke verzorging de norm. En zo gek is dat niet: vroeger waste men ook de handen met koffiedik en groene zeep. Bart: “We zijn op een bizarre manier afvalstromen aan het creëren die waardeloos zijn als we er niets mee doen. Laten we opnieuw om ons heen kijken naar wat er is en hoe we dat goed kunnen gebruiken.”
Van idee naar product
Bart: “We begonnen met een pikzwart zeepje gemaakt van koffiedik dat het verhaal goed vertelt, maar minder geschikt is voor dagelijk gebruik.” Verdere productontwikkeling was noodzakelijk, maar dit kost tijd en veel geld. De steun van DOEN maakt het mogelijk hier een volgende stap in te zetten. Bart: “Het heeft ons geholpen om te professionaliseren en echt aan productontwikkeling te werken.”
De shampoobar met koffieolie, een blokje geconcentreerde shampoo dat er uitziet als een zeepje, is één van deze producten. Bart: “Koffiedrab bestaat voor 9 tot 13% uit koffieolie, een prachtig ingrediënt voor een verzorgingsproduct. Daarnaast bevat een shampoobar minder water, waardoor een kartonnen verpakking volstaat. Minder afval, minder transport van water en minder belastend verpakkingsmateriaal leveren een meer duurzaam product op.” Maar voor deze productie is geld nodig, daarom besluiten Bart en Noor voor crowdfunding. “Het is ongelofelijk spannend of je je verhaal over kan brengen aan een publiek. We hebben de actie binnen twee weken opgezet en na één dag zaten we al aan de 100% funding! Dat vertrouwen is echt te gek!”