Er is iets geks aan de hand met ons eten. Enerzijds nemen de ondervoeding en hongersnood in de wereld weer toe, anderzijds groeien problemen door overgewicht en welvaartsziekten nu harder dan ooit. Ook in Nederland is een gezond eetpatroon niet vanzelfsprekend. Slechts 1% van alle kinderen in Nederland eet voldoende groenten. Het RIVM voorspelt dat over 20 jaar meer dan 50% van de kinderen, van vandaag, lijdt aan chronische (welvaart)ziekten. Dit probleem pakken we aan bij de wortel, dachten Bas Turk en Erik van der Plas van TommyTomato. Ofwel met paprika, broccoli en tomaat, want het zijn groenten die de hoofdrol spelen in de vegetarische lunches van Tommy Tomato. Met deze warme schoolmaaltijden stimuleert TommyTomato gezond eten in de klas en draagt daarmee bij aan een gezonde generatie voor de toekomst.
Meer smaak op je bord
Kinderen hebben van nature een hang naar zoet en vet voedsel. Dat geeft direct voldoening en ze halen er snelle energie uit. Groenten zijn minder in trek. De ingebouwde weerstand tegen spinazie en spruitjes berust op een oerreflex. Een bittere of zure smaak kan betekenen dat er gifstoffen in de plant zitten en geven onbewust een waarschuwing af aan de hersenen. Hoewel de wilde natuur flink getemd is in Nederland en we inmiddels best weten wat gezond is en wat niet, moeten we nog steeds tien tot vijftien keer aan een nieuwe smaak wennen voordat deze is geaccepteerd of zelfs lekker gevonden wordt.
Elke dag weer die boterhammen
De meeste variatie in eten komt tijdens het diner op ons bord. Bas en Erik zijn zelf vader en kennen de strijd die het avondeten soms kan zijn. Als ouder wil je dat je kinderen genoeg gezond voedsel binnenkrijgen, maar na een lange dag spelen en leren hebben ze vaak geen zin meer om een heel bord vol groente op te eten. Erik: “Op de kinderopvang kregen mijn kinderen elke middag een gezonde warme maaltijd voorgeschoteld. Dit haalde de druk van het avondeten, want een deel van de 150-200 gram groente hadden ze al binnen.” Bij de overgang naar de basisschool maakte deze warme maaltijd plaats voor twee boterhammen. “Elke dag brood in de trommel, elke dag weer hetzelfde.” Terwijl dit in Nederland de normaalste zaak van de wereld is, maakt men zich in de landen om ons heen al langer hard voor de gezonde warme lunch voor schoolkinderen. “Omdat zoiets hier in Nederland niet op grote schaal wordt aangeboden besloten we dit zelf te ontwikkelen.”
Ook gezond eten moet je leren
Volgens Bas en Erik is de schoollunch perfect voor de introductie van nieuwe smaken. Op school verbruik je veel energie en honger maakt rauwe bonen zoet. Nieuwe smaken worden makkelijker opgepakt tijdens het middageten. En de groepsdynamiek helpt ook mee: kinderen proeven met elkaar en praten samen over het eten. De nadruk ligt minder op wat een kind zelf wel of niet lekker vindt en meer op het sociale aspect van eten. Ook de verpakking van de maaltijd draagt bij aan het eetplezier, de vrolijk gekleurde dozen met de iconische tomaat worden in de klas uitgepakt en de lunchbakjes worden na het eten weer opgehaald en recycled.
Health Angels en kinderproeverijen
Speciale “Health Angels” warmen de maaltijden op en brengen ze tot in de klas. Deze 65-plussers hebben affiniteit met gezond eten en fungeren als instant-opa en oma van de schoolkinderen. Ze beantwoorden vragen over de maaltijd van de dag en halen na de lunch de lege bakjes en het afval weer op. Terug bij TommyTomato wordt de overgebleven lunch gewogen om te achterhalen hoeveel de kinderen hebben gegeten. Zo ontdekken Bas en Erik welk gerecht het goed doet en welke minder in de smaak valt. Een kleine aanpassing, zoals het fijner snijden van de champignons, zorgt vaak al voor meer succes. En de feedback is belangrijk: “Tijdens de kinderproeverijen die we organiseren, ontstaan vaak hele discussies. Daar leren wij zoveel van.”
Ook kinderen in armoede verdienen een gezonde lunch!
Hoewel ieder kind een goede en gezonde lunch verdient, kunnen helaas niet alle ouders zich dat veroorloven. Bas en Erik vinden het essentieel dat iedereen mee kan doen en hebben daarom Stichting TommyTomato opgericht. Door giften van (lokale) ondernemers, familie- of kinderfondsen, Rotaries en ouders (“buy one, give one”), biedt de stichting ook die kinderen een warme maaltijd aan. Maar extra donaties zijn hard nodig, want TommyTomato groeit. In 2022 verwachten Bas en Erik in plaats van 35 wel 200 scholen in vier steden te bedienen met minstens één warme lunch per week. Op een reguliere school maakt nu zo’n 8% van de kinderen gebruik van de stichting en met deze groei zijn extra inkomsten voor de stichting noodzakelijk om iedereen van een warme maaltijd te blijven voorzien.
Komend jaar draait TommyTomato een pilot op een school in Amsterdam waar 90% van de kinderen in armoede leeft. De broodtrommels zijn vaak leeg of minimaal gevuld. In overleg met de school krijgen alle kinderen een jaar lang drie warme maaltijden per week aangeboden, gefinancierd door Stichting TommyTomato, de school en ondersteund door lokale ondernemers. Bas en Erik: “Dat we dit kunnen realiseren had ik nooit durven dromen.”
TommyTomato wordt ondersteund door DOEN vanuit het programma Duurzaam Voedselsysteem. Met deze steun kan TommyTomato verder opschalen en zo meer kinderen voorzien van een verse warme maaltijd. Wil je zelf bijdragen aan een gezonde lunch van een kind, kijk dan hier hoe je dat kunt doen.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Wil je bijdragen aan een gezonde, duurzame en sociaal inclusieve wereld door een kind dat in armoede leeft een warme lunch te bieden? Kijk dan hier hoe je dat kunt doen.
TommyTomato wordt ondersteund door DOEN vanuit het programma Duurzaam Voedselsysteem.
