Vanuit het Speerpunt Klimaat & Voedsel ondersteunt stichting DOEN voorlopers die vanuit verschillende invalshoeken kijken hoe we op een andere manier met ons voedsel om kunnen gaan. Deze ‘voedselpioniers’ werken toe naar een voedselsysteem waarin we verspilling tegengaan, meer plantaardig eten en hierdoor het klimaat minder belasten. Vanuit onze groene, sociale en creatieve programma's ondersteunen wij deze ondernemers als onderdeel van ons speerpunt Klimaat & Voedsel in 2019 en 2020.
Een prangende vraag voor DOEN is: hoe creëer je mogelijkheden zodat meer plantaardig eten bereikbaar en betaalbaar is voor iedereen? Lokale initiatieven, waar mensen samenkomen om vrijwilligerswerk te doen, samen eten te verbouwen en vooral samen te eten zijn plekken die hierbij in de wijk een sleutelrol hebben. In de DOEN Voedselversneller zochten negen van deze wijkinitiatieven in een mentorprogramma naar oplossingen bij een probleem dat zij ervaren. Samen met experts en coaches uit het netwerk van Impact Hub Amsterdam en Stichting DOEN ontwikkelden ze een routekaart en een visie voor de toekomst. Twee deelnemers vertellen hoe dat voor hen heeft uitgepakt.
'Kissebissen is soms ook gewoon een vorm van betrokkenheid’
Stadsboerderij Osdorp uit Amsterdam - Martin ten Brinke en Ruth Weijermars
Stadsboerderij Osdorp
Osdorp ligt aan de rand van Amsterdam Nieuw-West, een wijk waar eenzaamheid en sociale problematiek veel voorkomen. De boerderij biedt buurtbewoners vrijwilligerswerk in de tuin, bij het verzorgen van de dieren, bij de buurtmaaltijden en een plek om gewoon fijn buiten te zijn. Financieel gezien is de boerderij afhankelijk van verhuur van de keuken en de ontmoetingsruimte. Dat betekent dat er minder vrije ruimte is voor activiteiten met en voor buurtbewoners. Hoe kan de boerderij meer inkomsten halen uit hun kernactiviteiten? En welke betekenis heeft de boerderij in de wijk?
Coach Boris Franssen van de Blauwe Noordzee dacht met hen mee. In de gesprekken tussen vrijwilligers en buurtbewoners ging het er soms fel aan toe. Wat is de missie die we samen delen? Wat bezielt jou? Wat heb je te halen en te brengen bij de boerderij? Stadsboer Martin: ‘Dat is niet alleen maar een succesverhaal hoor. Kissebissen is soms ook een vorm van betrokkenheid, een stem willen geven aan wat je met elkaar deelt’. De gesprekken brachten naar boven dat iedereen het verlangen heeft om meer bij de buurt betrokken te zijn, maar dat ze de buurt eigenlijk niet goed kennen.
Tekst gaat verder onder de foto
Met praten alleen kom je er niet: het oog wil ook wat. Eén van de tuinders heeft wat de boerderij ‘is’, vastgelegd in een beeld, dat op shirts en andere uitingen komt. Een eerste stap naar ‘open huis voor de wijk’ is al gezet: de buurtlunches vinden nu iedere woensdag plaats en zijn open voor iedereen. De vrijwilligers koken met verloren groenten aangevuld met eigen oogst. Martin en Ruth kregen diverse tips vanuit de andere deelnemers aan de Voedselversneller om dit financieel haalbaar te maken: vraag mensen om bij te dragen op basis van waardering , of een uitgestelde lunch voor een ander te betalen. Een andere suggestie die ze verkennen is om mensen uit te nodigen vriend van de Stadboerderij te worden, voor een bedrag dat ze kunnen missen. Martin en Ruth gaan praten met organisaties en sleutelfiguren in de wijk, die een vergelijkbare missie hebben. Welk beeld hebben zij van de boerderij? En hoe kunnen ze samenwerken? De gesprekken hebben dus een hoop opgeleverd. Wordt vervolgd.
'We zijn bevlogen en hebben nu een handvat om te laten zien wat het effect is van wat we doen’
De Blauwe Tomaat uit Arnhem - Loes van der Meulen
De Blauwe Tomaat
De Blauwe Tomaat verkoopt groente en fruit -dat anders wordt weggegooid -tegen een lage prijs, omdat zij vindt dat iedereen toegang tot gezond eten moet hebben. En eenzaamheid en sociaal isolement verminderd worden. Maar bereikt zij dat ook? Loes ontwikkelde samen met coach Robert-Niels van Droffelaar en Lennart Sikkema van Narrate een tool om te meten welke impact hun aanwezigheid in de wijk heeft. ‘We kijken nu systematisch naar wat we doen, wat we willen bereiken en of dat ook gebeurt. Soms zit je zo in je tunnel, als initiatiefnemer, dan is het fijn dat mensen meedenken’. Er staat nu een vragenlijst klaar voor buurtbewoners en vrijwilligers, die duidelijk kan maken wat de ervaren waarde is van de aanwezigheid van de Blauwe Tomaat in de wijk. De vragenlijsten worden binnenkort uitgezet. Deze tool wordt een blijvend onderdeel van hun manier van werken. Loes: ‘Als je een instrument hebt om te laten zien wat je doet, dan slaan gemeenten daar ook op aan’. Ze verwacht dat het gemakkelijker zal zijn om bij gemeenten financiering op te halen.
Tekst gaat verder onder de foto
De coronatijd bracht ook onbekend talent naar boven. Terwijl Loes en een coördinator meer tijd thuis doorbrachten en zich afvroegen hoe de Blauwe Tomaat het zou redden, ontpopten de vrijwilligers zich tot alleskunners. Onverwacht, want het duurde best lang om een betrokken team bij elkaar te krijgen. Nu vangen ze diensten voor elkaar op en zorgen dat alles draait. Het was een les voor de initiatiefneemster: ‘je wilt toch eigenlijk alles binnen je bereik houden’.
Lees meer over de activiteiten van Impact Hub rond het thema voedsel op hun website.
Deelnemers aan het traject zijn
- Voedseltuin IJplein Amsterdam
- Stadsboerderij Osdorp
- De Blauwe Tomaat
- Thuis Wageningen
- Vriendenstadstuin Helmond
- Zorgboerderij Slangenburg
- Bloei & Groei
- Voedselwerkplaats Netwerk Duurzame Dorpen
- Eigen Krachtvoer
Meer weten over alle initiatieven die DOEN vanuit het Speerpunt steunde? Kijk in ons portfolio
