Millennium Engineer Enterprises (MEE) gebruikt duurzame energie om vrouwen te helpen een beter inkomen te verdienen door drogen en verkoop van sardines ('dagaa') in het Victoriameer in Tanzania. Moderne visserslampen en droogmachines op zonne-energie vervangen de vervuilende petroleumlampen en verkorten de droogtijd van de vis. Hierdoor verbruiken de vissers minder fossiele brandstof, voorkomen ze voedselverspilling door visbederf en stijgt het inkomen van vrouwen in de visserij. We spreken met oprichter Diana S. Mbogo.
Uitdagingen van de visindustrie in het Victoriameer
Het Victoriameer in Tanzania is het op één na grootste zoetwatermeer ter wereld en biedt voedsel en werkgelegenheid aan miljoenen Afrikanen. Meer dan de helft van de totale jaarlijkse vangst van het meer is een soort sardine (Dagaa) die 's nachts door vissers wordt gevangen. Om de sardines naar de oppervlakte te lokken, gebruiken de vissers petroleumlampen die meerdere keren per vistocht moeten worden bijgevuld. 40% van de maandelijkse inkomsten van de vissers gaat direct op aan petroleum.
Eenmaal gevangen, moeten de sardines worden geconserveerd. Het plukken, drogen, sorteren en verkopen van de vis is grotendeels in handen van vrouwen. Op de zandstranden van de visserseilanden leggen zij de sardines uit om te drogen. Dieren en insecten hebben vrije toegang tot de drogende vis en tijdens het regenseizoen spoelen hevige regenbuien hele ladingen sardines weg en wat overblijft is gevoelig voor rot. De resterende vangst heeft een lagere voedingswaarde, wat leidt tot enorme onnodige voedselverspilling en gebrek aan voedselzekerheid.
De verlichting van de sardinevisserij
De huidige manier van vissen, met petroleumlampen, is schadelijk voor het milieu. Bij gebruik van de lantaarns komt CO2 vrij en de petroleum lekt in het water, waardoor de gifstoffen in de sardines terecht komen. Dit brengt het ecosysteem van het Victoriameer in gevaar. Veel vissers hebben last van longschade veroorzaakt door de uitstoot van de petroleumlampen en de druk van de lampen brengt explosiegevaar met zich mee. Om van de sardinevisserij een meer gezonde, duurzame en winstgevende industrie te maken, heeft MEE speciale zonnelantaarns voor de vissers ontwikkeld als een veilig en efficiënter alternatief voor de petroleumlantaarns. De vissers kunnen deze lantaarns huren bij MEE.
Innovatie voor een nieuw perspectief
Voor het conserveren van de vis heeft MEE vijf drooginstallaties voor sardines op zonne-energie ingericht. Deze apparaten drogen de vis sneller dan direct zonlicht. Zo verbetert de kwaliteit van de sardines en zijn ze beschermd tegen regen, waardoor ze onder alle weersomstandigheden goed drogen. Naast het aanbieden van nieuwe technieken organiseert MEE empowerment-trainingen voor vrouwen met onderwerpen als zakelijke vaardigheden, moderne methoden voor het drogen van sardines en andere technieken om de kwaliteit van de vis zo hoog mogelijk te houden. Diana: “Vrouwen vormen de ruggengraat van elke voedselketen, zelfs als hun bijdrage informeel en vaak onbetaald is.” Het opleiden van vrouwen is belangrijk voor Diana: “Vrouwen worden vaak in een kwetsbare omgeving geplaatst als ze ondergewaardeerd worden. We pakken dit aan door hun economische waarde te verhogen. We trainen veel vrouwen, maar kunnen er maar een paar aannemen. Het idee is dat de rest de industrie zal blijven innoveren met hun kennis, dat de kwaliteit en waarde van sardines op de markt zal verbeteren en zo ook hun eigen inkomen zal opdrijven.”
Mensen aanmoedigen om de wereld te verbeteren
Diana wordt gedreven door de kansen die ze ziet. Haar ambities zijn torenhoog en aanstekelijk. Diana: “De uitdagingen waar MEE zich op richt zijn onder meer: genderongelijkheid, voedselonzekerheid, betaalbare en schone energie, economische groei, klimaatactie en het vormen van partnerschappen om deze uitdagingen aan te pakken. Daarnaast is het mijn droom dat MEE jonge en gemotiveerde personen inspireert om met discipline en doorzettingsvermogen voor hun doelen te werken. Ons bedrijf moet een voorbeeld zijn voor wereldverbeteraars.”
Kans om te groeien
Een specifieke uitdaging waar MEE op dit moment voor staat, is de communicatie met fabrikanten in het buitenland. Alle apparatuur wordt geïmporteerd, omdat Tanzania zelf geen duurzame energieproducten produceert. Diana: “Het is niet makkelijk om iets te ontwerpen en te kopen als je niet aanwezig bent om het proces te begeleiden.” De steun van DOEN gaf MEE het vertrouwen om toch door te pakken en het project te realiseren. Diana: "De steun van DOEN gaf ons waardering en hielp toegang te krijgen tot verdere financiële kansen en netwerken." Een van die kansen is de huidige samenwerking met de Tanzaniaanse overheidsinstelling REA. Diana: “Dat we nu zelfs gesteund worden door onze eigen regering is fantastich. Alsof ze weten dat wij de beste partij zijn om deze vis-problematiek aan te pakken en dat vertrouwen is een hele eer.”
Leren zwemmen in een poel vol haaien
Één van haar grootste hoogtepunten tot nu toe is dat ze op zeer jonge leeftijd haar weg vond in een door mannen gedomineerde sector. "Toen ik begon, waren de meeste van mijn 'collega's’ oudere mannen, meestal niet jonger dan 45 jaar. Dus ik voelde me als een babyvisje in een poel vol haaien.” Maar Diana's enthousiasme, energie en volharding in de sector zorgden ervoor dat veel van haar mentoren en collega's haar verwelkomden en haar juist hielpen waar ze konden. "Ik ben gevormd door al die mensen, ideeën en de adviezen die ik heb gekregen. Het is alsof ik al deze geweldige geesten kan vertegenwoordigen, omdat het mijn missie was om zoveel mogelijk van hen te leren."
Blijf leren
“Precies dat wil ik andere jonge ondernemers ook meegeven: Investeer in jezelf, leer van de mensen om je heen en stel geen grenzen aan wat je kunt bereiken. Je hoeft niet thuis te blijven wachten op de perfecte baan als je de oplossing voor een probleem zelf in handen hebt. Ga erop uit en pak het aan, zou ik zeggen.”
DOEN steunt Millennium Engineers Enterprises vanuit het programma Duurzame Energie.
