Article français: Les partenaires créatifs de DOEN hors des Pays-Bas
English Article: Creative DOEN partners outside the Netherland
In deze roerige Coronatijden maken wij ons bij DOEN niet alleen zorgen over onze partners in Nederland, maar ook die daarbuiten. Vanuit het creatieve programma van Stichting DOEN steunen we initiatieven in landen als Colombia, Oeganda, Mali en Libanon. Landen waar de vrijheid van meningsuiting vaak in het geding is. En waar het als kunstenaar of culturele instelling altijd al ongelofelijk moeilijk is om het hoofd boven water te houden.
Corona in landen zonder sociaal vangnet
Ook op deze plekken grijpt het Coronavirus om zich heen en heeft het al de eerste slachtoffers gemaakt. Zo is er in Oeganda op dit moment een totale lockdown van kracht en ligt dus ook het openbare vervoer plat. Mensen kunnen nauwelijks geld meer verdienen en hebben weinig reserves. Daardoor heerst er veel sociale onrust. Juist in landen waar geen sociaal vangnet bestaat, of bijvoorbeeld geen maatregelen bestaan om kunstenaars een tijdelijk vangnet te bieden omdat bijvoorbeeld geplande optredens of festivals niet door kunnen gaan, is het essentieel dat kunstenaars op een andere manier ondersteuning krijgen. DOEN is solidair met haar partners en kijkt waar ze iets voor hen kan betekenen. Gelukkig zijn er een paar initiatieven waar DOEN vanuit het reguliere programma al aan bijdraagt, die nu als geroepen komen en op hun beurt vele kunstenaars en collectieven ondersteunen in deze moeilijke tijd. Graag delen wij hier twee voorbeelden.
Fonds Maaya: basisinkomen voor kunstenaars
Het Fonds Maaya in Mali biedt een geselecteerde groep kunstenaars een basisinkomen en steunt daarnaast andere Malinese kunstenaars en organisaties, zodat zij ondanks de crisis door kunnen gaan met het maken van werk. Het Fonds Maaya is een belangrijk instrument om de culturele sector door het hele land te verstevigen. En om kunstenaars en hun publiek een stem te bieden en hoop te geven, in dit land dat al lange tijd geteisterd wordt door een humanitaire en economische crisis. De lancering van het instrument om kunstenaars naast subsidies en leningen ook een basisinkomen te bieden, stond al gepland voordat de corona pandemie uitbrak. Maar deze kick off had niet op een beter moment kunnen plaatsvinden! Voor DOEN is dit fonds heel belangrijk, omdat het Fonds Maaya heel veel kleinere organisaties en kunstenaars door het hele land bereikt, iets wat DOEN zelf nooit zou kunnen bewerkstelligen. Het speelt daarmee een belangrijke rol in het verstevigen van de culturele sector en in het creëren van een beweging rond vrijheid van expressie. Zo kon muzikant Ben Zabo door een bijdrage een nieuwe cd uitbrengen en zijn vastgelopen carrière nieuw leven inblazen. Hij heeft nu weer nieuwe tournées in Europa en Mali gepland staan, alhoewel het nu vanwege corona te bezien valt of deze plaats kunnen vinden. Ook heeft hij een multidisciplinair kunstcentrum opgericht, dat een plek biedt aan zowel plaatselijke kunstenaars als aan bewoners uit de buurt.
Kuonyesha Art Fund in Oeganda
Een tweede mooi voorbeeld is het Kuonyesha Art Fund, in Oeganda: een lokaal fonds fond dat Stichting DOEN mede heeft opgezet en gefinancierd. Het Kuonyesha Art Fund is in september 2019 van start gegaan en ondersteunt individuele kunstenaars en collectieven, om werk te maken dat alternatieve perspectieven biedt op problemen die spelen in de samenleving. Zoals een muziek project in Gulu, waarbij een artiest zich inzet om de benarde situatie van gevangenen alsmede hiaten in het gerechtelijke apparaat aan te pakken. Deze artiest werd namelijk zelf ten onrechte gearresteerd en leed daar zwaar onder. Dit soort projecten zijn belangrijk omdat de vrijheid van expressie in Oeganda steeds meer wordt ingeperkt en kunstenaars nauwelijks ruimte en financiering kunnen vinden om werk te maken. Iets wat alleen maar bemoeilijkt zal worden met de huidige corona crisis. Ook maken de deelnemers kunst in directe samenwerking met de gemeenschap om hen heen. Het lokale fonds heeft recentelijk al de verwachtingen overtroffen! In totaal zijn er 69 kunstenaars geselecteerd uit drie verschillende regio’s van Oeganda. Extra bijzonder is dat de organisatie veel moeite doet om ook vrouwen en mensen met een handicap bereiken. Zo zit er iemand met een beperking in het selectie comité en is het logo van het fonds deels in braille. Een mooi voorbeeld daarvan is een vrouwencollectief in Kampala, dat het gebruik van natuurlijke, duurzame materialen onderzoekt zoals bananenbladeren, als basis materiaal voor modeartikelen. Het is nog lastig om te voorspellen welk effect de corona crisis op de uitvoering van de geselecteerde initiatieven zal hebben. Bijzonder is wel dat de organisatie in nauw contact met hen staat en eveneens kijkt wat zij kan doen om hen in deze moeilijke tijd te steunen.
Hoop in bange dagen
Stichting DOEN is heel blij dat het Fonds Maaya en het Kuonyesha Art Fund juist ook in deze moeilijke tijd kunstenaars en collectieven kunnen ondersteunen en van enig inkomen kunnen voorzien. De effecten van de corona- uitbraak in landen waar mensen zo dicht op elkaar leven kunnen we niet voorspellen. We kunnen alleen maar hopen dat de genomen maatregelen om het virus te stoppen hun werk doen. Ook kunnen we niet voorspellen in hoeverre kunstenaars nog actief kunnen zijn. Maar in ieder geval bieden beide initiatieven hoop en spelen een cruciale rol in deze bange dagen.
